Wszystko, co powinieneś wiedzieć o grafiku w pracy zmianowej
Praca zmianowa dotyczy wielu przedsiębiorstw, które nie mogą sobie pozwolić na cykliczną przerwę w produkcji lub funkcjonowaniu. Na pracodawcę spada wtedy obowiązek ustalenia grafiku czasu pracy tak, by zapewniał bezpieczeństwo i higienę pracy, a także umożliwiały pracownikowi należyty odpoczynek. Układając grafik pracy zmianowej, należy pamiętać o harmonogramie czasu pracy, według którego u pracownika w określonym okresie czasu dokonuje się zmiany pory pełnienia obowiązków.
Czym jest praca zmianowa?
Praca zmianowa to taki system wykonywania obowiązków, w którym pracownicy wykonują je w różnych porach dnia i nocy. Zmiany następują po określonym czasie, np. ośmiu godzinach. Zmiany pracowników mogą następować bezpośrednio po sobie, ale możliwe jest także częściowe nakładanie się zmian. Ułatwia to wtedy przekazanie stanowiska lub pracę w szerszym gronie w godzinach najbardziej pożądanych.
Co na to prawo?
Bywa tak, że przedsiębiorstwa lub zakłady pracy funkcjonują w systemie ciągłym, co oznacza, że praca zmianowa odbywa się także w trybie nocnym i w niedzielę. Dopuszcza to art. 146 kodeksu pracy. Niezależnie jednak od tego należy pamiętać o pięciodniowym tygodniu pracy. W zamian za pracę w niedzielę pracodawca ma obowiązek wyznaczyć pracownikowi dzień wolny. Powinien być to dzień bez obowiązków w pracy wyznaczony do 6 dni przed przepracowaną niedzielą lub do 6 dni po niej. Jeżeli wyznaczenie takiego dnia nie będzie możliwe, pracodawca musi wypłacić pracownikowi dodatek w postaci 100% za każdą przepracowaną godzinę w niedzielę lub święto.
W pracy zmianowej istnieje pojęcie doby pracowniczej. Doba pracownicza rozpoczyna się w momencie podjęcia się przez pracownika wykonywania obowiązków i trwa przez kolejne 24 godziny. Jeżeli zdarzy się, że pracownik podejmie pracę drugi też w ciągu doby pracowniczej, należą mu się wypłacone nadgodziny. Obowiązkowo prowadzi się rejestrację czasu pracy - to podstawowe informacje o tym, ile czasu pracownik spędził na pełnieniu obowiązków.
W pracy zmianowej dość istotnym zagadnieniem jest także prawo do nieprzerwanego odpoczynku, którego czas wynosi minimum 11 godzin. Są tu nieliczne wyjątki, których przepis nie obowiązuje (np. praca w ratownictwie czy przy ochronie mienia i nadzorze stanowisk), ale w większości przypadków pracodawca musi racjonalnie zaplanować zmiany tak, by umożliwić pracownikowi należyty czas pomiędzy zmianami.
Jak zaplanować grafik pracy zmianowej?
Pracodawca jest odpowiedzialny za stworzenie takiego grafiku pracy zmianowej, który umożliwi płynną pracę przedsiębiorstwa i będzie szanował prawa pracownicze. Pierwszą zasadą jest dostosowanie liczby pracowników do potrzeb zakładu na danej zmianie. Uwzględnić trzeba także pięciodniowy tydzień pracy. Poza tym każdy pracownik powinien mieć wolną przynajmniej jedną niedzielę w miesiącu. Warto przy planowaniu grafiku uwzględnić grafik planowania urlopów. Zdarzają się też prośby grafikowe pracowników i jeśli nic nie stoi na przeszkodzie, aby je spełnić, pracodawca może dostosować do tego harmonogram pracy zmianowej.
Pracodawca ma również obowiązek ewidencjonowania czasu pracy pracowników. Są różne rozwiązania, począwszy od tradycyjnych, po te bardziej podążające za współczesnymi potrzebami rynku. Ciekawym rozwiązaniem jest rejestracja czasu pracy online. Elektroniczna rejestracja czasu pracy zaoszczędza zbędną biurokrację, a jednocześnie ułatwia planowanie grafiku czasu online. Pracodawca ma potrzebne informacje w zasięgu ręki i może w każdej chwili do nich sięgnąć.
Nie przegap żadnych najciekawszych artykułów!
Kliknij i obserwuj Ding.pl na
Włącz powiadomienia o ulubionych produktach:
