REGON — rejestr, który jest z nami od dziesiątek lat. Co trzeba o nim wiedzieć?

Historia bazy REGON

Pierwsze wzmianki o konieczności stworzenia rejestru, który pełniłby funkcję informacyjną o kondycji scentralizowanej, socjalistycznej gospodarki, pojawiły się już w 1966 roku. Już wtedy władze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej chciały dysponować możliwie jak najszerszą wiedzą z tego zakresu. Dlaczego?

Kluczową rolę odgrywały tak zwane plany pięcioletnie. Każdy z nich — a było ich aż sześć — w opinii władz centralnych miał uchodzić za skok cywilizacyjny. Niektóre z „pięciolatek” skupiały się na przebudowie sieci dróg, a inne na rozwoju przemysłu ciężkiego.

Należy pamiętać o tym, że był to czas, kiedy Polska na arenie międzynarodowej nie mogła liczyć na wsparcie czy pomoc od innych państw. Projekty musiały być w dużej mierze finansowane przez potencjał naszej własnej gospodarki. Aby oszacować założenia planu pięcioletniego, trzeba było dysponować danymi o kondycji przemysłu. To jeden z głównych celów, który przyświecał stworzeniu bazy REGON.

Mimo ambitnych planów Rejestr Gospodarki Narodowej utworzono dość późno, bo dopiero w 1975 roku. Aktem prawnym, który zapewnił mu odpowiednie umocowanie była Uchwała nr 199 Rady Ministrów PRL w sprawie nadania numerów statystycznych jednostkom gospodarki uspołecznionej.

Za czasów Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Rejestr Gospodarki Narodowej doczekał się jeszcze dwóch dużych nowelizacji. Bardzo ważną rolę odegrała Uchwała nr 195 Rady Ministrów z dnia 17 października 1975 w sprawie utworzenia systemu identyfikacji i klasyfikacji jednostek gospodarki narodowej — REGON. Ostatnia duża zmiana zaszła w 1982 roku, a regulowała ją Ustawa o statystyce państwowej z 26 lutego.

Co trzeba wiedzieć o strukturze bazy REGON?

Z biegiem czasu zmieniały się nie tylko akty prawne powiązane z bazą REGON, ale i długość samego indeksu. Początkowo składał się on z siedmiu cyfr. Zachodziła jednak obawa o to, że tak mała długość identyfikatora może skutkować szybkim wyczerpaniem się puli numerów.

Właśnie dlatego ustawodawca podjął decyzję o wydłużeniu pojedynczego numeru REGON do dziewięciu cyfr. Aby zachować pełną zgodność w zakresie numeracji, używane poprzednio, 7-cyfrowe rekordy wydłużono, dodając z przodu dwa zera.

Jest jednak od tej reguły jeden wyjątek. Jeśli wejdziemy na przykład na stronę ALEO.com i skorzystamy z darmowej wyszukiwarki REGON, to szybko okaże się, że można też spotkać się z numerami liczącymi 14 znaków. Są one zarezerwowane dla firm, które działają na obszarze kilku województw w kraju.

Po reformie terytorialnej z 1999 roku, ryzyko wyczerpania się wolnych identyfikatorów w bazie REGON zostało ograniczone niemal do zera. Liczba województw w Polsce zmniejszyła się z 49 do zaledwie 16. Zarządca bazy może teraz powoli „uwalniać” kolejne wolne liczby.

Jakie dane można odnaleźć w Rejestrze Gospodarki Narodowej?

Wraz z transformacją ustrojową, która dokonała się w Polsce między 1989 a 1991 rokiem, rola bazy REGON została stopniowo ograniczona. Kluczową rolę odegrała tu Ustawa z 29 czerwca 1995 roku o statystyce publicznej, która sprowadziła Rejestr Gospodarki Narodowej do roli narzędzia czysto statystycznego.

Czy oznacza to, że przedsiębiorcy i działalności gospodarcze nie odnajdą tam żadnych ważnych danych? Zdecydowanie nie. Dzięki bazie REGON można na przykład ustalić dane teleadresowe firmy, a także poznać liczbę osób, jakie zatrudnia dana działalność gospodarcza.

W rękach wprawnego handlowca to szereg cennych informacji, które pozwolą na przykład na opracowanie personalizowanej oferty handlowej. Z właściwości bazy REGON mogą skorzystać na przykład osoby sprzedające ubezpieczenia zdrowotne czy abonamenty dla firm.

Warto pamiętać też o tym, że Rejestr Gospodarki Narodowej nie ogranicza się tylko i wyłącznie do danych o podmiotach gospodarczych. Znajdują się tam też najważniejsze informacje o stowarzyszeniach rejestrowych, a także o fundacjach.

Wiele wskazuje na to, że mimo pojawienia się w polskim porządku prawnym nowych baz danych (NIP, KRS, PESEL), Rejestr Gospodarki Narodowej wciąż będzie indeksem, który będzie pełnił ważną rolę w statystyce publicznej. Trudno sobie wyobrazić sytuację, by którykolwiek rząd świadomie zrezygnował z tak dużej liczby danych.