Rynek kawy w kryzysie? Ceny pną się w górę
Zapach świeżo mielonej kawy o poranku? To dla milionów z nas synonim dobrego startu w dzień. A co, jeśli ten mały, codzienny luksus zacznie kosztować tyle, co prawdziwy rarytas? To nie jest odległa wizja. Rynek kawy przeżywa prawdziwe trzęsienie ziemi, a globalni producenci, tacy jak brazylijscy giganci 3 Corações i Melitta, ogłaszają kolejne, sięgające nawet 15% podwyżki. W Polsce sytuacja jest jeszcze bardziej odczuwalna – cena popularnej kawy w ciągu zaledwie dwóch lat niemal się podwoiła. W tym artykule prześwietlimy, co tak naprawdę dzieje się za kulisami – od nieudanych zbiorów w Ameryce Południowej, przez globalną politykę, aż po ostateczną cenę, którą widzisz na sklepowej półce. Czy to chwilowa zadyszka, czy permanentny trend, który zmusi nas do zmiany przyzwyczajeń?
Skąd biorą się podwyżki? Globalne przyczyny wzrostu cen kawy
No dobrze, ale co właściwie napędza tę spiralę cenową? To nie jest fanaberia jednego producenta. To złożony, globalny mechanizm, który zaczyna się tysiące kilometrów od naszych kuchni, w sercu Brazylii – największego na świecie producenta kawy. Tamtejsi giganci, 3 Corações i Melitta, właśnie ogłosili kolejne podwyżki, sięgające nawet 15%. Dlaczego? Wyobraź sobie dramatyczny koktajl czynników. Z jednej strony mamy pogodę. Kolejny rok z rzędu nieudane zbiory, spowodowane fatalnymi warunkami klimatycznymi, drastycznie zmniejszyły podaż surowca.
Ceny surowych ziaren arabiki poszybowały na światowych giełdach o ponad 20% tylko w tym roku, a rok wcześniej aż o 70%. To uderza w fundamenty całego rynku. Z drugiej strony w grę wchodzi wielka polityka – Stany Zjednoczone nałożyły 50-procentowe cła na import z Brazylii, co zmusiło amerykańskie palarnie do gorączkowego sięgania po zapasy i dodatkowo podbiło stawki. Producenci na całym świecie nie mają wyjścia i muszą przerzucić te koszty na nas, konsumentów. Efekt widzimy na półkach, a jedynym ratunkiem staje się regularne śledzenie, jak kształtują się ceny kawy z gazetek promocyjnych. Kropka.
To nie jednorazowy skok. Spirala cenowa nakręca się od miesięcy
Myślisz, że to nagły kryzys, który pojawił się znikąd we wrześniu? Nic bardziej mylnego. To, co obserwujemy teraz, to kulminacja procesu, który trwa od dawna i pokazuje niestabilność całego rynku. Brazylijski potentat, 3 Corações, to prawdziwy weteran podwyżek – tylko w styczniu tego roku ceny poszły w górę o 11%, w grudniu 2023 r. o 10%, a w marcu 2025 r. o kolejne, bolesne 14,3%. Jego główny konkurent, Melitta, nie pozostał w tyle, serwując konsumentom w grudniu potężny, 25-procentowy wzrost cen. Był co prawda krótki moment oddechu, chwila iluzji w sierpniu, kiedy ceny detaliczne w Brazylii na moment spadły, ale organizacja branżowa ABIC szybko ostudziła optymizm. Ostrzegali, że trend za chwilę się odwróci. Mieli rację. Koniec złudzeń.
Ceny kawy w Polsce. Jak mocno uderza to w nasze portfele?
Globalne zawirowania to jedno, ale jak to wszystko przekłada się na realia w polskim sklepie? Niestety, bardzo bezpośrednio. Skala podwyżek, którą obserwujemy, jest najwyższa od lat i dotyka każdego miłośnika kawy.
Skala podwyżek w twardych danych
Dane z analizy przygotowanej przez Hiper-Com Poland we współpracy z UCE Research i Uniwersytetem WSB Merito nie pozostawiają żadnych złudzeń. Tylko w maju 2025 roku kawa mielona zdrożała rok do roku o ponad 25%, a rozpuszczalna o przeszło 20%. To potężne przyspieszenie, bo jeszcze w kwietniu te wzrosty były nieco niższe i wynosiły odpowiednio 16,6% oraz 11,9%. Widać gołym okiem, że dynamika jest bezlitosna.
Ulubione marki Polaków drożeją najbardziej
Podwyżki odczuwają wszyscy, a szczególnie dotkliwie uderzają w te marki, które Polacy najczęściej wkładają do swoich koszyków. Mowa tu o rynkowych gigantach, których produkty znamy od lat:
- Tchibo
- Jacobs
- Lavazza
- Dallmayr
- Woseba
- Prima
- Nescafé
Przykład z półki. Ile kosztuje dziś popularna kawa?
Abstrakcyjne procenty nie zawsze oddają skalę problemu. Weźmy więc konkretny, namacalny przykład – paczkę popularnej kawy mielonej Tchibo Family o wadze 250 g. Jeszcze dwa lata temu można ją było kupić za około 11 zł. Rok temu jej cena wynosiła już 14 zł. W czerwcu tego roku kosztowała niespełna 17 zł, by w sierpniu dobić do 20 zł. Prosta matematyka jest brutalna: to wzrost o 43% w ciągu zaledwie jednego roku i aż o 82% w perspektywie dwóch lat. Z jednego opakowania przygotujemy średnio 28 filiżanek. Oznacza to, że koszt jednego domowego kubka kawy skoczył z 40 groszy do ponad 70. Niby niewiele, ale w skali roku robi się z tego konkretna suma. Właśnie tak.
Co dalej z cenami kawy? Prognozy nie napawają optymizmem
Czy jest szansa na powrót do starych, niższych cen? Analitycy rynku i eksperci są w tej kwestii raczej zgodni. I nie mają dla nas dobrych wieści. Krótkoterminowe wahania na giełdach mogą się zdarzyć, ale fundamentalne problemy, które pompują ceny, nigdzie nie znikają. Zmiany klimatyczne, które dewastują uprawy w kluczowych regionach, będą postępować, a to oznacza mniejszą podaż i wyższe ryzyko dla producentów. Do tego dochodzą rosnące koszty logistyki, energii i pracy, które również nie wrócą do poziomów sprzed lat. Musimy przygotować się na to, że kawa, jaką znaliśmy – tania i powszechnie dostępna – powoli staje się przeszłością. Może to dobry moment, by zacząć doceniać każdą filiżankę nieco bardziej? Kto wie, być może niedługo poranna mała czarna faktycznie stanie się małym luksusem, na który nie każdy będzie mógł sobie pozwolić. Czas pokaże.
Często zadawane pytania (FAQ)
Dlaczego ceny kawy tak gwałtownie rosną?
Główne przyczyny to fatalne warunki pogodowe w Brazylii, które niszczą zbiory, rosnące koszty transportu i energii na całym świecie oraz decyzje polityczne, takie jak wprowadzenie wysokich ceł importowych przez USA na kawę z Brazylii. Wszystkie te czynniki naraz tworzą presję na podnoszenie cen.
Jakie są prognozy cen kawy na najbliższe miesiące?
Niestety, eksperci rynkowi nie przewidują rychłych obniżek. Problemy klimatyczne i wysokie koszty produkcji są zjawiskami długofalowymi, dlatego należy spodziewać się raczej utrzymania wysokich cen lub nawet dalszych, niewielkich podwyżek.
Czy wszystkie rodzaje kawy drożeją tak samo?
Chociaż podwyżki dotykają całego rynku, to najmocniej odczuwalne są w przypadku ziaren arabiki, głównie z powodu problemów z uprawami w Brazylii. Jednak rosnące ceny arabiki powodują większe zainteresowanie tańszą robustą, co z kolei podbija również jej cenę.
Jak można oszczędzać na kawie w dobie rosnących cen?
Najskuteczniejszym sposobem jest aktywne polowanie na promocje. Warto regularnie przeglądać gazetki promocyjne supermarketów, korzystać z ofert "wielopaków" oraz porównywać ceny w różnych sklepach. Czasem zakup większego opakowania w okazyjnej cenie pozwala znacząco obniżyć koszt pojedynczej filiżanki.
Włącz powiadomienia o ulubionych produktach:
