Finansowy portret Polek A.D. 2023

Realistyczne spojrzenie kobiet na sytuację finansową

Jak pokazuje badanie Intrum zdecydowanie więcej kobiet 75 proc. niż mężczyzn 64 proc. uważa, że rosnące rachunki mają negatywny wpływ na ich samopoczucie.

Tę dysproporcję widać również w tym, ile respondentek badania Intrum oraz ilu respondentów podpisało się pod stwierdzeniem, że ich rachunki rosną szybciej niż pensje 74 proc. kobiet i 64 proc. mężczyzn, a także w odpowiedzi na pytanie, które z czynników będą mieć największy negatywny wpływ na dobrobyt finansowy ankietowanych w ciągu kolejnych 12. miesięcy.

• Bez wątpienia jednym z takich zjawisk jest dalszy wzrost stóp procentowych - obawia się go 82 proc. kobiet i 71 proc. mężczyzn.
• 6 na 10 ankietowanych kobiet i 5 na 10 pytanych mężczyzn lęka się utraty pracy, jako głównego źródła dochodów.
• Dla wszystkich sporym problemem są rosnące ceny żywości oraz innych dóbr konsumpcyjnych, ale to kobiety bardziej obawiają się podwyżek: 93 proc. kobiet do 85 porc. mężczyzn. Ten wskaźnik tłumaczy, dlaczego tak duże grono respondentek 59 proc. i respondentów 51 proc. przyznaje, że inflacja ma wyjątkowo negatywny wpływ na domowe finanse.

Czy faktycznie kobiety mają powody, by narzekać na swoją sytuację finansową? Czy wyniki badania Intrum odzwierciedlają stereotyp mówiący o tym, że kobiety z natury bardziej się przejmują i generalnie są bardziej emocjonalne od mężczyzn?

– Odpowiedzi raczej należy szukać w tradycyjnym podziale ról, który nadal istnieje w wielu polskich domach. Często to kobiety nadal są odpowiedzialne za zarządzanie domowym budżetem i codzienne zakupy. W związku z tym mają świadomość tego, co, ile kosztuje, wzrostu kosztów życia, których doświadczamy wszyscy. A ta świadomość z kolei przekłada się na konkretne obawy czy negatywne ocenianie dobrobytu finansowego. Grupa 32 proc. kobiet pytanych przez Intrum i zaledwie 18 proc. mężczyzn przyznaje, że obecnie jest w znacznie gorszej sytuacji finansowej niż 12. miesięcy temu. Jeżeli dołożymy do tego fakt, że kobiety zarabiają mniej niż mężczyźni, to negatywnie nastawienie kobiet wcale nie jest bezpodstawne – komentuje Edyta Stawowa, ekspert Intrum.

Nie narzekają, ale działają

Kobiety jednak nie poprzestają na „narzekaniu” na swoją obecną sytuację finansową. Z danych zebranych przez Intrum wynika, że to one są bardziej skłonne niż mężczyźni do podejmowania konkretnych działań, aby poprawić stan swoich finansów, np.:

• szczegółowe przyjrzenie się wydatkom, w celu sprawdzenia, na co właściwie wydawane są pieniądze,
• dokonanie zmiany złych nawyków zakupowych.

Na co wydajemy pieniądze?

Jeżeli chodzi o cele, na które są wydawane pieniądze i nadawanie priorytetów wydatkom, praktycznie nie ma różnic między obiema płciami. Zarówno kobiety, jak i mężczyźni na pierwszym miejscu na tej liście stawiają:

• zapłatę czynszu 34 proc. vs 32 proc.,
• na drugim opłatę rachunków za tzw. media gaz, woda, prąd,
• na trzecim spłatę hipoteki.

Respondenci Intrum zapytani o to, z zapłaty jakiego rachunku zrezygnowaliby w pierwszej kolejności, gdyby zmusiła ich do tego sytuacja finansowa, także pozostają zgodni. 61 proc. kobiet i 57 proc. mężczyzn przyznaje, że byłby to rachunek za zakupy w sklepach internetowych za zamówienia online.

Kobiety nie są zadowolone z tego, ile oszczędzają?

W obecnej sytuacji ekonomicznej, raczej wszyscy staramy się oszczędzać. Zgodnie z deklaracjami ankietowanych, każdego miesiąca gotówkę odkłada 68 proc. kobiet i 78 proc. mężczyzn. Czym można tłumaczyć tę różnicę?

– Tutaj ponownie należałoby się odnieść do tego, kto w danym gospodarstwie zarządza wydatkami – jeżeli to kobiety są odpowiedzialne za płacenie rachunków i radzenie sobie ze zwiększonymi kosztami życia, to nic dziwnego, że będą deklarować w stosunku do mężczyzn mniejszą skłonność do oszczędzania. Jeżeli kobiety maj realnie mniej pieniędzy do dyspozycji każdego miesiąca, to oczywiste, że będą również w stanie również mniej odkładać – mówi Edyta Stawowa, ekspert Intrum.

Wskazanie to, tłumaczy, dlaczego więcej kobiet 78 proc. niż mężczyzn 68 proc. jest niezadowolonych z kwoty, jaką udaje im się oszczędzić każdego miesiąca. Zdecydowanie więcej respondentek 79 proc. niż respondentów 64 proc. obawia się, że nie będzie ich stać na wygodną emeryturę.

Dlaczego oszczędzamy?

Głównym powodem jest zabezpieczenie się przed niespodziewanymi wydatkami i w tym przypadku kobiety i mężczyźni prezentują takie samo podejście. 

Czy Polki są bardziej "zaprzyjaźnione" z koncepcją zrównoważonego rozwoju?

Polacy są coraz bardziej świadomymi konsumentami, dla których znaczenie ma to, skąd pochodzi dany towar czy w jaki sposób został wyprodukowany. Nic dziwnego, chcemy wiedzieć, na co wydajemy pieniądze. Ten trend nasilił się w czasie korona-kryzysu, jego znaczenie cały czas rośnie i ma powiązanie z „filozofią” zrównoważonego rozwoju. Choć wydaje się, że ten trend zadomowił się w naszym kraju na dobre, to jednak jest nieco bliższa kobietom.

• Dla przykładu, 68 proc. kobiet deklaruje, że natychmiast przestałyby kupować produkty lub usługi firmy, gdyby uważały, że dyskryminuje ona swoich klientów ze względu na ich pochodzenie społeczne lub etniczne. W przypadku mężczyzn odsetek ten spada do 57 proc.
• Tyle samo kobiet i mężczyzn – blisko 6 na 10 konsumentów przyznaje, że nie kupiłaby nic od firmy, o której wiadomo, że niszczy środowisko naturalne. Aż 74 proc. kobiet i 68 proc. mężczyzn deklaruje, że coraz częściej starają się naprawiać stare przedmioty i dawać im „drugie życie”, niż ciągle kupować nowe rzeczy.

Zdecydowanie więcej respondentek 85 proc. niż respondentów 73 proc. badania Intrum - kupuje teraz mniej, w porównaniu do czasów sprzed wzrostu inflacji.

* Dane pochodzą z badania przeprowadzonego przez Intrum, na podstawie którego powstał raport European Consumer Payment Report 2022, listopad 2022.